Bovenkarspel is een dorp in de gemeente Stede Broec, in de regio West-Friesland, in de provincie Noord-Holland. Het dorp heeft bijna 11.000 inwoners, maar de bebouwing van Bovenkarspel is vandaag de dag volledig samengesmolten met die van Grootebroek, zodat beide dorpen in feite één woonkern vormen. Het gemeentehuis van de gemeente Stede Broec alsmede beide treinstations van de gemeente liggen op het grondgebied van het oude Bovenkarspel. Bovenkarspel was, tezamen met Broekerhaven, tot 1 januari 1979 een zelfstandige gemeente.Ten noorden van het dorp ligt het natuur- en recreatiebos Het Streekbos, waar ook de Westfriese afdeling van de natuurvereniging IVN zit.GeschiedenisBovenkarspel is al een oude woonkern: het wordt reeds in 1193 genoemd. Het heeft dan 200 inwoners en de plaats zou toen ook al een kerk of parochie hebben. De plaats lag toen waarschijnlijk slechts als een lint aan de hoofdweg (nog altijd toepasselijk "Hoofdstraat" geheten). Dit omdat de bebouwing net als bij het naast gelegen Grootebroek, Lutjebroek en Hoogkarspel op een zandrug midden in moerasgebied lag. De plaatsen vielen toen onder de banne Broek.Een echte ontginning van die moerassen begon in de 15e eeuw, toen vormde Bovenkarspel al een stede met het naburige Grootebroek. Het had die stadsrechten gekregen in 1364. In 1402 sloten Lutjebroek en Horn aan en een jaar later ook Hoogkarspel. Waarschijnlijk is de ontginning ook de reden dat er nooit stadsmuren zijn gebouwd voor Broek. Immers de woonkernen hadden nog veel gebied om te groeien. Dankzij de stadsrechten en de ontginningen groeide de plaats in grootte en belangrijkheid.
- Category:
- City